Rugklachten

Waarom deze pagina? Deze pagina is geschreven om u te helpen goed met uw rug om te gaan nu u pijn in de onderrug ervaart.

 
De meeste mensen die lage rugklachten krijgen worden vanzelf weer beter. Recent onderzoek heeft aangetoond dat 90% van alle mensen die rugklachten krijgt binnen 6 weken volledig herstellen. Het is echter belangrijk dat u de juiste adviezen in acht neemt zodat het herstel zo snel en ‘comfortabel’ mogelijk verloopt. En, als u bent herstelt kunt u het risico op een herhaling van klachten beperken.

Lage rugpijn: is een mix aan mogelijke symptomen waarin pijn in de rug (vaak, maar niet altijd) op de voorgrond staat. Deze pijn straalt uit in de heup, het been en zelfs in de voet.

Eenvoudige lage rugpijn: wordt gebruikt om de meest voorkomende pijn in de onderrug aan te duiden, afkomstig van de spieren, banden en/of de gewrichten. Klachten als gevolg hiervan zijn qua ernst afhankelijk van de hoeveelheid lichamelijke activiteit.

Acute lage rugklachten: pijn die minder dan 7 dagen aanwezig is.
 
Symptomen

• Pijn onder in de rug.
• Uitstraling van de pijn naar andere plekken.
• Verminderd lichamelijk functioneren.
• Er kan ook stijfheid, kracht- en bewegingsbeperking voorkomen.
• Pijn bij bukken en tillen.
• Pijn bij lang zitten en staan.

 
Oorzaken
Circa 80% van alle mensen in westerse landen krijgt gedurende hun leven te doen met een episode van lage rugpijn. Dit wordt meestal veroorzaakt door lichamelijke overbelasting, irritatie en/of eenvoudige ontstekingsreacties in de banden en gewrichten in de rug. Meestal houdt dit verband met een enkelvoudige verkeerde actie (bijvoorbeeld het tillen van een te zwaar gewicht onder een verkeerde lichaamshouding) of door herhaalde kleine traumata (bijvoorbeeld een verkeerde zithouding bij beeldscherm werkzaamheden).

De oorzaak van lage rugpijn zal doorgaans door de huisarts en/of de fysiotherapeut gesteld worden. Zij zijn middels eenvoudig orthopedisch en/of neurologisch onderzoek in staat vast te stellen of het al dan niet gaat om een ernstige aandoening. Bij een goed onderzoek is het niet waarschijnlijk dat de bevindingen door de huisarts of fysiotherapeut door röntgenonderzoek bevestigd moeten worden. Dit is eventueel pas zinvol als pijn langer dan 6 weken duurt en niet minder wordt.
 
Wat moet ik doen met mijn rugpijn?
Onderzoek toont aan dat langdurige bedrust meer kwaad dan goed doet. Vermijd derhalve liggen in bed, tenzij op dringend advies van uw dokter of uw fysiotherapeut. Wanneer u bedrust wordt aangeraden dan geldt dit advies voor uiterlijk 3 dagen.

Zorg dat u regelmatige kleine stukjes loopt, hiermee onderhoudt u een goede doorbloeding van uw rug en voorkomt u tevens dat u stijf c.q. immobiel wordt.

Vermijd voorover bukken! Wanneer u toch iets van de grond moet oprapen probeer dit dan met een holle rug te doen en zo diep mogelijk in de heupen en knieën te buigen.

Probeer zo min mogelijk te zitten. Als u moet zitten, kies dan een stevige rechte stoel en gebruik een zogenaamde lumbale rol – gemaakt van een opgevouwen handdoek – in de onderrug. Wanneer u opstaat schuif dan eerst zoveel mogelijk naar voren voordat u iets vooroverbuigt. Vermijd zachte stoelen en lage dikke kussens.

Wanneer u voelt dat u rust nodig heeft is het beter dat u op de grond gaat liggen dan gaat zitten. Bij zitten neemt namelijk de druk in uw lendenwervels toe.

Probeer een van de onderstaande houdingen:

• Laat het tillen van gewicht in de acute fase van rugpijn achterwege. Zelfs lichte voorwerpen kunnen te veel druk op de wervels geven. Vraag hulp aan anderen bij het verplaatsen van voorwerpen.
• Vermijd het rechtop zitten in bed en het zitten in bad.
• Probeer zo min mogelijk auto te rijden. En, als het moet, zorg dan dat de zetel in een rechte positie staat en maak gebruik van een lumbale rol.
• Wanneer u moet niezen of hoesten ga dan staan en leun met u rug iets achterover met uw handen in de lenden. Vermijd zitten of voorover bukken bij het hoesten.

 
Het is belangrijk dat u een comfortabele positie vindt waarin u goed kan slapen, zodat uw rug tot rust kan laten komen. Vermoeidheid zal uw pijnervaring namelijk doen toenemen. Gebruik slechts een dun kussen en vermijd slapen in een opgerolde houding. Bij het opstaan uit bed buigt u de benen en rolt u op de zijde. Steek vervolgens de onderbenen over de bedrand en gebruik uw armen om zich overeind te duwen. Als u aan het arbeidsproces deelneemt, keer dan zo snel mogelijk weer terug naar uw werkplek. Hoe langer u thuis blijft hoe moeilijker het wordt om uiteindelijk weer terug te keren naar het werk. Uw huisarts en/ of fysiotherapeut zullen u gezamenlijk helpen om een juist moment voor uw rentree te bepalen.

 
Blijf optimistisch!
De meeste lage rugpijnen gaan vanzelf over, zonder de noodzaak voor röntgenfoto’ en/ of onderzoek door een specialist. Vermijd overdag liggen in bed, eenmaal op de been is de kans op een voorspoedig herstel veel groter en wordt het risico op een herhaling van klachten minder.

MCN
Aspecifieke lage rugklachten
Aspecifieke rugklachten zijn te definiëren als pijn in het gebied rondom de lumbale wervels, het heiligbeen en het staartbeen (het onderste derde deel van de wervelkolom). De oorzaak van de pijn is niet bekend. Het grootste deel van de patiënten dat te maken heeft met rugklachten heeft een aspecifieke diagnose. Dat wil zeggen dat er geen duidelijk aantoonbare oorzaak is voor de pijn.

Aspecifieke lage rugklachten behoren in Nederland tot een van de meest voorkomende klachten. Ongeveer tachtig procent van de Nederlanders heeft wel eens last gehad van lage rugklachten. In de meeste gevallen gaat de pijn binnen drie maanden over. Duren de klachten echter langer dan spreekt men over chronische lage rugklachten. Deze groep patiënten vormt in Nederland een groot maatschappelijk probleem. Dat wil zeggen dat er veel mensen thuis zitten met rugklachten die niet in staat zijn hun werk goed uit te voeren en die daardoor in de ziektewet terecht komen. De klachten zijn voor de patiënt erg vervelend. Men voelt zich ziek, heeft pijn maar er kan niet worden aangetoond wat de oorzaak hiervan is. Omdat er geen duidelijke oorzaak voor het ziektebeeld is aan te tonen kan men de patiënt ook niet gericht behandelen.
 
Oorzaken

Gedragsmatige oorzaken
Voor de aspecifieke lage rugklachten is geen lichamelijke oorzaak aan te wijzen. Vaak is een verkeerde houding de oorzaak van de lage rugklachten. Deze verkeerde houding gaat vaak samen met een verhoogde spierspanning. Ook kan het zijn dat een persoon een verkeerde manier van bewegen heeft. Zo kan het zijn dat iemand in zijn dagelijks werk een verkeerde til techniek gebruikt en zo zijn rug verkeerd belast.

Psychosociale oorzaken
Men ziet vaak dat de oorzaken van de lage rugklachten niet alleen op het lichamelijke vlak liggen maar ook in het psychische vlak. Psychische factoren kunnen een klacht in stand houden, verergeren en zelfs laten ontstaan. Als iemand niet lekker in zijn vel zit kan dit invloed hebben op zijn psychische gesteldheid. Hierdoor kan er een te hoge spierspanning optreden in het lichaam waardoor er klachten ontstaan. Stress is er een heel goed voorbeeld van. Stress is een langdurige over activiteit van het lichaam. Dit kan gevolgen hebben voor zowel de geestelijke als de lichamelijke gesteldheid van de persoon.

Aangezien de klachten zowel op het lichamelijke vlak als op het geestelijke vlak per patiënt enorm verschillen, kan men niet één soort oorzaak voor de aspecifieke klachten aanwijzen. Daarnaast kunnen de klachten die de aandoening met zich meebrengt ook weer een oorzaak zijn voor verergering van de klachten. Bijvoorbeeld slapeloosheid, depressie en sociale isolatie kunnen ervoor zorgen dat de lichamelijke en geestelijke gesteldheid van de persoon nog verder achteruit gaat. De patiënt komt op een dergelijk moment in een vicieuze cirkel terecht.
 
Behandeling
Zoals al eerder vermeld is er geen standaardbehandeling voor aspecifieke lage rugklachten. De behandeling moet per persoon aangepast worden. De behandeling van aspecifieke lage rugklachten is onder te verdelen in verschillende onderdelen:

• Ontspanningstherapie.
• Spierversterkende oefeningen.
• Stress reductie.
• Ergonomie / houding.

 
De behandeling van aspecifieke lage rugklachten is vaak niet alleen fysiotherapeutisch. In de meeste gevallen werkt de fysiotherapeut samen met andere disciplines. Onder andere omdat er in bepaalde gevallen een sterk psychologisch aspect meespeelt bij het ontstaan van de klachten.
 
Ad 1) Ontspanningstherapie:
Deze therapie vorm is er om te zorgen dat de patiënt zelf leert om te gaan met de spanning in zijn of haar lichaam. Het is vaak zo dat een patiënt niet weet hoe hij of zij zichzelf goed en effectief kan ontspannen. Ontspanning heeft als gevolg dat de spier gedurende een korte dan wel langere tijd minder aangespannen wordt. Dit heeft als effect dat de doorbloeding in de spier kan toenemen. Dit heeft op zijn beurt weer het effect dat de afvalstoffen in de spier kunnen worden afgevoerd en de voedingsstoffen kunnen worden aangevoerd. Daarnaast heeft ontspanning ook effect op het geestelijke niveau. Ontspanning neemt vaak een soort gevoel van rust met zich mee. Ook dit kan een positief effect op de patiënt hebben. De ontspanningstherapie kan zich toespitsen op het gehele lichaam maar ook op een bepaald gedeelte van het lichaam.
 
Ad 2) Spierversterkende oefeningen:
Spierversterkende oefeningen zijn bedoeld om de spieren zodanig te versterken dat zij meer aankunnen tijdens het dagelijks leven. Zo maak je de belastbaarheid van de spieren groter. Hierdoor kan de persoon meer aan zonder last te krijgen van de desbetreffende spier. Ook worden er spieren getraind die bepaalde functies kunnen overnemen of kunnen ondersteunen.
 
Ad 3) Stressreductie:
Stress is een van de grootste oorzaken van het ontstaan van hogere spanningen in het lichaam. Stress geeft een verhoogde spanning in de spieren. Deze spanning kan niet veel kwaad als hij maar niet al te lang aanhoudt. In bepaalde beroepen is er echter zodanig veel stress dat men niet echt goed meer tot rust kan komen. In dergelijke gevallen kan stress tot klachten in het lichaam leiden. Niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk. Overspannen raken of zelfs een burn-out krijgen zijn vergevorderde vormen van stress. Daarom is het belangrijk het onderdeel stress in de behandeling mee te nemen.
 
Ad 4) Ergonomie /houding:
Ook de inrichting van de werkplek is zeer belangrijk. Als men gedurende de uitvoering van het beroep een verkeerde houding aanneemt kan dit vergaande gevolgen hebben. Door bijvoorbeeld het beeldscherm van de computer op een verkeerde plek te laten staan kunnen ernstige nek- en schouderklachten ontstaan. Daarom is de inrichting van de werkplek zeer belangrijk.

 
Hernia (Hernia Nuclei Pulposi)

Hernia is een rugaandoening die ook bekend is onder de naam hernia nuclei pulposi.

Bij deze aandoening is er sprake van een beschadiging van de tussenwervelschijven. Deze beschadigingen treden het meest op in het onderste derde deel van de rug. Dit omdat er vaak op deze plek van de wervelkolom de grootse krachten komen te staan. Hernia is een aandoening die in Nederland veel voorkomt. Het meest komt de klacht voor bij mensen met een niet stabiele rug. Dit houdt in dat de rug niet stevig genoeg is, doordat de omringende musculatuur in een slechte conditie verkeert. In het algemeen is dit het geval bij mensen die passief werk verrichten. De klacht komt ook veel voor bij mensen die de rug verkeerd en/of te zwaar belasten. Dit proces van belasting kan geleidelijk verlopen. Zo kan iemand jaren de rug slecht belasten en hiervan pas op lange termijn de gevolgen van merken. De klachten uiten zich dan in de vorm van een Hernia of bijvoorbeeld A-specifieke lage rugklachten.
 
Wat is een hernia?
Om te weten wat een hernia is moet men eerst op de hoogte zijn van de anatomische bouw van de wervelkolom. De wervelkolom is een aaneenschakeling van wervels. Deze wervels staan niet boven op elkaar, er zitten schijven tussen. Dit zijn de tussenwervelschijven. Een tussenwervelschijf is een flexibele schijf die bestaat uit twee ringen. Een buitenste ring en een binnenste ring (nucleus pulposus). Deze binnenste ring wordt ook wel de kern genoemd. De buitenste ring is het sterkst en dient als een soort wand voor de gel- achtige binnenkant. De buitenste ring bestaat uit verschillende banden die tegen elkaar aanliggen. In het midden van deze banden zit de binnenste ring van de tussenwervelschijf. Deze bestaat uit een gel-achtige substantie. Bij schokken geven de tussenwervelschijven mee met de beweging. De binnenste ring geeft mee en wordt als het ware ineen geperst. De buitenste wervelschijf geeft ook mee maar in mindere mate. Hierdoor wordt bij belasting de wervelschijf dunner en breder/platter. Op deze manier vangen de tussenwervelschijven de belasting en de schokken op.

Bij een hernia is de buitenste ring van de tussenwervelschijf beschadigd of zelfs helemaal kapot. Hierdoor kan de binnenste kern, de nucleus pulposus, van de tussenwervelschijf naar buiten uitpuilen. Dit wordt Hernia Nuclei Pulposi genoemd. Dit kan op twee manieren. De eerste manier is dat de buitenste ring nog niet helemaal kapot is. In dit geval kan de binnenste kern niet naar buiten vloeien en zet de tussenwervelschijf alleen maar aan de beschadigde kant uit. Bij de tweede vorm is de buitenste ring volledig doorgebroken en kan de kern naar buiten vloeien. Door het uitstulpen of het naar buitenvloeien van de kern kan de tussenwervelschijf tegen de uit de wervelkolom lopende zenuwen aanduwen.
 
Symptomen
Doordat er een zenuw geprikkeld wordt kan dit tot gevolg hebben dat de persoon tintelingen en pijnen voelt in de gebieden die door deze zenuwen worden geïnnerveerd. In het ergste geval kan het zelfs zo erg zijn dat er uitval van de desbetreffende gebieden plaatsvindt. Onder deze gebieden vallen vaak de benen en gedeeltes van de rug.
 
Oorzaken
De oorzaak van een hernia is dat de tussenwervelschijf beschadigd raakt. Dit kan door meerdere factoren veroorzaakt worden. De meest voorkomende factor is dat men de rug op een verkeerde manier belast. Door een verkeerde belasting kan de wervel een te hoge belasting te verduren krijgen en barsten. Deze verkeerde belasting vindt vaak plaats bij het verkeerd tillen of oppakken van zware voorwerpen.

Een andere manier is dat iemand zijn rug gedurende het dagelijks leven op een verkeerde manier belast. Dit kan zijn door verkeerd te staan of te zitten tijdens het werk of omdat men een verkeerde houding aanneemt. Hierdoor kan de tussenwervelschijf slijten en op den duur zelfs barsten. Dit gebeurt vaak door een provocerende factor op dat moment. Bijvoorbeeld een flinke niesbui of het tillen van een voorwerp of een andere manier waardoor de druk op de wervels plotseling kan toenemen.
 
Behandeling
Voorafgaande aan de behandeling worden vaak eerst röntgen foto’s gemaakt om te kijken waar de hernia zit en hoe ernstig deze is. De behandeling van een hernia begint vaak met een periode rust. Gedurende deze periode moet de patiënt op bed rusten. Het is de bedoeling dat de zachte kern van de tussenwervelschijf zich gedurende de rust terug trekt en de tussenwervelschijf weer heelt. Dit proces van helen verloopt zeer langzaam en kan gemakkelijk vier tot vijf maanden duren. Het herstel duurt zo lang omdat de tussenwervelschijf een slecht doorbloede structuur is.

Als rust niet de oplossing is en de klachten blijven aanhouden is er nog een tweede optie. Dit is een operatieve verwijdering van de binnenste kern van de tussenwervelschijf. Het voordeel van de tweede manier van behandelen is dat de duur vele malen korter is. De operatie neemt, met voorbereiding, niet meer dan een paar dagen in beslag. Daarbij mag de patiënt direct na de operatie zijn of haar rug weer volledig belasten.

De derde manier van behandelen is een injectie in de binnenste kern van de tussenwervelschijf. Door deze injectie lost de kern op en neemt de druk op de zenuwen af. Deze laatste manier van behandelen wordt echter niet vaak gebruikt. Dit omdat er de kans bestaat dat er stukken van de kern kunnen achterblijven die later toch nog klachten kunnen veroorzaken. Ook bij deze manier van behandelen is rust een vereiste. Echter niet zo lang als bij de eerste manier van behandelen.

Alle drie de manieren van behandelen worden gevolgd door een intensieve periode van fysiotherapie. De fysiotherapie is er voornamelijk op gericht de rug sterker te maken. Dit kan door middel van spierversterkende oefeningen die de patiënt zelf kan uitvoeren. Met daarnaast ook het beoefenen van fitness op fysiotherapeutische basis. Hierdoor moet de belastbaarheid van de rug toenemen. De therapie gaat tevens gepaard met adviezen over hoe de patiënt in het vervolg het beste met zijn rug om kan gaan. Dit houdt in dat de patiënt advies krijgt over de manier van zitten, staan, tillen en hoe hij of zij zo goed en verantwoord mogelijk zijn werk kan uitvoeren.

Klik voor meer informatie over rugklachten op deze link en bezoek de site van de: Nederlandse vereniging van whiplash patiënten.

Voor meer informatie over Hernia ga naar de site over Hernia