Syndroom van Tietze

Het syndroom van Tietze (of ziekte van Tietze) is een goedaardige aandoening aan het kraakbeen in de borstkas. Het kraakbeen wat het borstbeen met de ribben en het sleutelbeen verbindt zorgt ervoor dat de borstkas flexibel is en kan bewegen bij de ademhaling. Een ontsteking van dit kraakbeen kan erg pijnlijk zijn. Een andere naam voor deze ontsteking is costochondritis (costo = rib, chondr = kraakbeen, itis = ontsteking). Meestal gaat het om de tweede, derde of vierde rib, maar de aandoening kan ook bij andere gewrichten voorkomen. Als daarnaast ook het kraakbeen onderaan het borstbeen gezwollen raakt dan spreekt men van het syndroom van Tietze.

Symptomen
De pijn ontstaat meestal rond het borstbeen t.h.v. de 2e, 3e of 4e rib, maar kan ook “verspringen” naar andere kraakbeenverbindingen en gewrichten. De pijn is vaak fel, komt meestal in aanvalsgolven, straalt vaak uit naar arm en schouder en wordt daarom vaak (meestal ten onrechte) in verband gebracht met een hartaandoening. De pijn gaat vaak vanzelf weer weg, maar kan ook langdurig aanwezig zijn of soms nooit meer weg gaan. Op de plek drukken, diep zuchten, hoesten en niezen is extra pijnlijk. Op de pijnlijke plek drukken en bijvoorbeeld diep zuchten is pijnlijk. Ook het kraakbeen tussen het borstbeen en sleutelbeen kan ontstoken zijn. Dan zijn ook bewegingen van arm en schouders pijnlijk. De pijn zit ook vaak achter het borstbeen. Ze verandert met de ademhaling en soms straalt de pijn uit naar de schouder. De pijn kan wisselend van aard en felheid zijn.

Oorzaken
De oorzaak van het syndroom van Tietze is (nog) niet bekend.

Mogelijke oorzaken van de zwelling en ontsteking zouden de volgende kunnen zijn:

• Langdurige inspanningen en bewegingen die de borstkas ver uitzetten en daardoor de ribben verplaatsten, zoals diep ademen, liggen, buigen, veelvuldig schrapen van de keel, hoesten, niesen en zware lichamelijke inspanning.
• Trauma, zoals een klap of stoot tegen de borst.
• Ongewone (al dan niet zware) lichamelijke inspanningen.
• Een zwangerschap;
• Infectie van de bovenste luchtwegen.

 
In het bloed en op röntgenfoto’s is vaak geen afwijking te zien. Pijn op de borst zou ook een andere oorzaak hebben zoals angina pectoris, een hartinfarct, longembolie of maagzweer. Daarom is het belangrijk om die oorzaken uit te sluiten en op tijd de arts te raadplegen.

De behandeling 
Er is geen afdoende – en voor iedereen gelijke – therapie bekend. Blijvende genezing is (nog) niet mogelijk, kans op terugkeer is groot. Over het algemeen bestaat de behandeling van het syndroom van Tietze bestaat uit het toedienen van ontstekingsremmende medicijnen (NSAID’s), een lokale injectie met een verdovingsmiddel (anaestheticum) of een intercostale zenuwblokkade. Wanneer er geen duidelijke zwelling is, kan de oorsprong van de klachten in de wervelkolom zijn gelegen. Een fysiotherapeutische behandeling zou dan effectiever kunnen zijn dan een lokale injectietherapie.

De behandeling van de fysiotherapeut bestaat uit:

• Letten op een goede houding (dit kan ook d.m.v. van mensendiecktherapie).
• Oefeningen van schouders en rug tijdens het optreden van de klachten zijn vaak extra pijnlijk en kunnen op dat moment beter worden nagelaten. Zijn de klachten verdwenen, dan zijn oefeningen aan te raden.
• Elektrische warmtebehandelingen en massage op de pijnlijke plekken om de pijn te verzachten.
• Mobiliseren van de ribben en wervelkolom; de ribben worden ten opzichte van de wervelkolom bewogen zodat de borstkas niet stijf word
• Ademhalingsoefeningen.